Тукумсуздук деген эмне: себептери, белгилери

Туӊ тукумсуздук — бул түгөйлөрдүн бир жыл бою үзгүлтүксүз жыныстык катнашта болуп, бирок бойго бүтө албаган медициналык абалы. Тукумсуздук дүйнө жүзүндөгү көптөгөн үй-бүлөлөр үчүн актуалдуу маселе болуп саналат. Анын себептерин, белгилерин жана дарылоо ыкмаларын түшүнүү бул абалга каршы күрөшүүдө маанилүү роль ойнойт.

Тукумсуздук деген эмне

Тукумсуздук — бул түгөйлөрдүн 12 ай бою үзгүлтүксүз аракет кылганына карабастан, бойго бүтө албаган абалы. Тукумсуздуктун эки түрү бар:

1. Баштапкы тукумсуздук: түгөйлөр эч качан кош бойлуу боло албаган абал.
2. Экинчи тукумсуздук: мурда бойго бүтүү ийгиликтүү болгон, бирок кийинки аракеттерден натыйжа чыкпаган учур.

Тукумсуздук аялдарда да, эркектерде да кездешет, ошондой эле айкалышкан факторлор болушу мүмкүн. Бул макалада биз аялдардын тукумсуздугуна көңүл бурабыз.

Аялдардын тукумсуздугунун себептери

Аялдардын тукумсуздугунун бир нече себептери болушу мүмкүн, алардын айрымдары төмөнкүлөр:

1. Овуляциянын бузулушу:
• Поликистоз энелик бездери (ПКЯ)
• Гипоталамо-гипофиздик бузулуулар
• Энелик бездердин эрте иштен чыгышы
2. Фаллопий түтүктөрүнүн көйгөйлөрү:
• Фаллопий түтүктөрүнүн бүтөлүшү же жабыркашы
• Жамбаш органдарынын сезгенүү оорулары
3. Эндометриоз: Энелик жатындын былжыр челине окшош ткандар жатындан тышкары өсүп, сезгенүүгө жана тырыктардын пайда болушуна алып келет.
4. Жатындын факторлору:
• Жатындын аномалиялары
• Миомалар
5. Жатын моюнчасынын көйгөйлөрү: Цервикалдык былжырдын аномалиялары сперманын өтүшүн кыйындатат.
6. Иммунологиялык факторлор: Сперманы же эмбрионду чабуулдай турган антителолордун болушу.
7. Генетикалык факторлор: Тукум куучу оорулар же генетикалык аномалиялар.
8. Эндокриндик бузулуулар: Гормоналдык тең салмаксыздык, мисалы, гипотиреоз же гипертиреоз.
9. Жаш фактору: Аялдын жашы өткөн сайын, жумурткалардын саны жана сапаты төмөндөйт.
10. Башка факторлор: Стресс, ашыкча же жетишсиз салмак, зыяндуу адаттар (тамеки тартуу, спирт ичимдиктери).

Аялдардын тукумсуздугунун белгилери

Аялдардын тукумсуздугунун белгилери төмөнкүдөй болушу мүмкүн:

1. Этек кирдин үзгүлтүксүз болбошу: Этек кир циклинин туура эмес жүрүшү овуляция көйгөйлөрүнө ишарат кылышы мүмкүн.
2. Этек кирдин такыр келбей калышы: Аменорея (этек кирдин жоктугу) репродуктивдик көйгөйлөрдүн белгиси болушу мүмкүн.
3. Жамбаштагы оорулар: Туруктуу же мезгил-мезгили менен пайда болгон оорулар эндометриоз же сезгенүү оорулары менен байланыштуу болушу мүмкүн.
4. Гормоналдык өзгөрүүлөр: Безеткинин пайда болушу, чачтын көбөйүшү сыяктуу белгилер гормоналдык дисбаланс жөнүндө кабар берет.
5. Жыныстык катнаш учурундагы оорулар: Диспареуния (оорутуучу жыныстык катнаш) айрым гинекологиялык көйгөйлөр менен байланыштуу болушу мүмкүн.
6. Оор жана катуу оорутуучу этек кир: Бул эндометриоз же жатын миомасынын белгиси болушу мүмкүн.

Тукумсуздукту дарылоого болобу

Аялдардын тукумсуздугун дарылоонун ар кандай жолдору бар:

1. Дары-дармектер менен дарылоо:
• Овуляцияны стимулдаштырган дарылар, мисалы, кломифен же гонадотропиндер.
• Гормоналдык тең салмаксыздыкты жөнгө салуучу дарылар.
2. Хирургиялык кийлигишүү:
• Эндометриозду же миомаларды алып салуу үчүн лапароскопия.
• Фаллопий түтүктөрүнүн өтүмдүүлүгүн калыбына келтирүү операциялары.
3. Жардамчы репродуктивдик технологиялар (ЖРТ):
• Ичке жатындык уруктандыруу (IUI): Сперманы түз жатынга киргизүү.
• Экстракорпоралдык уруктандыруу (ЭКО): Жумуртка клеткасын лабораторияда уруктандырып, анан жатынга киргизүү.
4. Инфекцияларды дарылоо: Тукумсуздукка себеп болгон инфекциялар үчүн антибиотиктер.
5. Жашоо образын өзгөртүү:
• Дени сак салмакты сактоо.
• Зыяндуу адаттардан баш тартуу.
• Стрессти азайтуу үчүн физикалык активдүүлүк жана эс алуу усулдары.

Жыйынтык

Тукумсуздук — бул көптөгөн түгөйлөр үчүн татаал маселе. Анын себептерин жана дарылоо ыкмаларын түшүнүү түгөйлөргө бул кыйынчылыкты жеңүүгө жардам берет. Бүгүнкү күндө медицинада ар кандай дарылоо жолдору бар, жана көптөгөн аялдар заманбап медицинанын жардамы менен кош бойлуу боло алышты.