Менструалдык цикл түшүнүгү
Киришүү
Менструалдык цикл – туруктуу табигый процесс, ал аялдын организминде жүрүп турат жана анын репродуктивдүү системасы менен байланышкан. Бул цикл белгилүү бир убакыт аралыгында аялдын организминде жүрүп туруучу жана менструация же айыз келгенде токтоочу өзгөрүүлөрдүн сериясын өзүнө камтыйт.
Макала
Менструалдык цикл – туруктуу табигый процесс, ал аялдын организминде жүрүп турат жана анын репродуктивдүү системасы менен байланышкан. Бул цикл белгилүү бир убакыт аралыгында аялдын организминде жүрүп туруучу жана менструация же айыз келгенде токтоочу өзгөрүүлөрдүн сериясын өзүнө камтыйт.
Менструалдык циклдин узактыгы ар бир аялда ар башка болот, бирок орточо алганда, болжол менен 28 күндү түзөт. Бирок айрым аялдарда андан да кыска же узун цикл болот, ал 21 күндөн 35 күнгө чейин өзгөрүп турушу мүмкүн. Менструалдык цикл айыздын биринчи күнү башталып, киийнки менструация келген күнү бүтөт.
Менструалдык цикл бир нече фазадан турат:
- Фолликулярдык фаза: Бул айыз келген биринчи күнү башталат. Бул учурда аялдын организми жумуртка баштыгынан чыгуу үчүн жумуртка клеткаларынын бирин даярдайт. Гормондорунун таасири алдында жумуртка клеткаларын камтыган гипофиз, фолликул өсө баштайт. Ушул эле маалда жатындын ички катмары, же эндометрий регенерирлене баштайт.
- Овулятордук фаза: Циклдин ортосунда, болжол менен 14-күнү овуляция жүрөт. Бул учурда жетилген жумуртка клеткасы жумуртка баштыгынан чыгып, жатындын түтүктөрүнө түшөт да, жатындын ичине келет. Эгер ушул маалда жумуртка клеткасы сперматозоид менен уруктандырылса, анда кош бойлуулук башталат. Болбосо, жумуртка клеткасы бузулуп, эндометриянын бөлүгү менен бирге организмден чыгат.
- Лютеалдык фаза: Овуляциядан кийин лютеалдык фаза башталат. Бул учурда жумуртка баштыгы прогестерон гормонун иштеп чыга баштайт, ал уруктандырылган жумуртка клеткасын кабыл алуу үчүн шарттарды түзүп, эндометрия менен кармалат. Эгер кош бойлуулук болбосо, гормондордун деӊгээли төмөндөйт да, кан тамырлар ичкерип, эндометрия кабаттана баштайт.
- Менструация: Менструациялык циклдин акыркы фазасы – бул менструация. Бул учурда организм эндометриянын күбүлгөн катмарын жана канды өзүнөн ажыратып, кын аркылуу болжол менен 3-7 күндө чыгарып салат. Бул жаӊы циклдин башталышы болуп саналат.
Менструациялык цикл гипофизди, гипоталамусту жана жумуртка баштыктарын камтыган гормондордун татаал системасы менен контролдонот. Стресс, тамактануу, физикалык активдүүлүк жана ден соолуктун абалы сыяктуу түрдүү факторлор менструациянын туруктуулугуна жана мүнөзүнө таасир этиши мүмкүн. Өзүнүн менструациялык циклин түшүнүү аялдын ден соолугу үчүн маанилүү болуп саналат. Туруктуу жана оорутпастан келген менструация репродуктивдүү системанын туура иштешин туюндурат. Эгер сизде менструацияӊызда көйгөй жаралса: цикл туруктуу болбосо, катуу оорутса, кан көп акса, анда болжолдуу ооруну болтурбоо жана консультация алуу үчүн врачка кайрылыӊыз.
Жыйынтыгында, менструациялык циклди түшүнүү аялдарга өз организмин жакшы түшүнүүгө жана өз жашоосун денесинде болуп жаткан физиологиялык муктаждыктарына жана өзгөрүүлөргө жараша пландоогожардам берет.
